به گزارش یزدفردا: کتاب «روایت گمشده» خاطرات خودنوشت فاروق الشرع با ترجمه حسین جابری انصاری در انتشارات ایران از کتاب‌هایی بود که به گفته مدیر این انتشارات، مورد توجه مخاطبان نمایشگاه کتاب تهران قرار گرفت و از پرفروش‌ها شد. این کتاب از جمله منابع مهم در زمینه روایت تاریخ سیاسی خاورمیانه است. فاروق الشرع، وزیر امور خارجه سابق سوریه، در این کتاب به بیان خاطرات خود از دوران کودکی تا زمان حیات حافظ اسد می‌پردازد. وزیر امور خارجه سابق سوریه در خاطرات خود رویدادهایی درباره سوریه، لبنان، عراق و فلسطین، همچنین فرایند مذاکرات صلح خاورمیانه را مرور می‌کند. مهمترین بخش این کتاب، روایت الشرع درباره مذاکرات سوریه و اسرائیل از کنفرانس مادرید تا زمان فوت حافظ اسد در سال ۲۰۰۰ میلادی است. از جمله مسائل دیگری که او در این کتاب به آنها پرداخته، روابط سوریه با عراق و صدام حسین، روابط با یاسر عرفات و مداخله سوریه در لبنان است که در جای خود قابل تأمل است.

فاروق الشرع (زاده ۱۰ دسامبر ۱۹۳۸ در دمشق) دیپلمات و سیاستمدار سوری است. او از مسئولین بلندمرتبه دولت سوریه و حزب بعث این کشور به‌شمار می‌رود. الشرع، از سال ۱۹۸۴ تا ۲۰۰۶ وزیر امور خارجه و از ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲ معاون اول رئیس‌جمهور این کشور بود. او در سال ۱۹۳۸ در دمشق در خانواده‌ای سنی از اهالی استان درعا متولد شد و لیسانس زبان انگلیسی را از دانشگاه دمشق و مدرک حقوق بین‌الملل از دانشگاه لندن دریافت کرد. او را از فعال‌ترین سیاستمداران سوریه در زمان فعالیتش در حوزه روابط خارجی می‌دانند که توانسته بود روابط خوبی با کشورهای همسایه سوریه، در زمان حضورش در وزارت امور خارجه سوریه، پدیدار سازد.

در جریان اعتراضات سال ۲۰۱۲ سوریه اخباری در مورد جدایی فاروق‌الشرع از دولت سوریه و فرار او از این کشور منتشر شد. اما درنهایت، پس از مدتی غیبت بحث‌برانگیز، در محافل عمومی ظاهر شد. در اکتبر ۲۰۱۲ احمد داووداغلو وزیر امورخارجه ترکیه از هواداران مخالفان حکومت بشار اسد، اعلام کرد از تشکیل دولت انتقالی در این کشور به ریاست فاروق الشرع حمایت می‌کند و مدعی شد که فاروق الشرع تلاش کرده تا از این کشور فرار کند، اما موفق نشد.

بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه (۲۰۱۴) که به پیروزی قاطع بشار اسد برای سومین دوره پیاپی منتج شد، غیبت نام الشرع در بین اسامی وزرای پیشنهادی برای دولت جدید، از خبرسازترین رویدادها بود. او در مراسم تحلیف بشار اسد در مجلس سوریه نیز غایب بود. سیاستمداران، اختلاف‌نظرهای پیش‌آمده بین او و اسد، از زمان شروع گفتگوهای صلح بین دولت و مخالفان سوریه در سال ۲۰۱۱ را منشأ جدایی تدریجی وی با اسد می‌دانند.

کتاب خاطرات خودنوشت فاروق الشرع با عنوان «الروایة المفقودة» در زبان فارسی با نام «روایت گمشده» برگردان فارسی حسین جابری انصاری، دیپلمات در ایران منتشر شد. این خاطرات دربرگیرنده سه دهه مسئولیت الشرع در سوریه است. مترجم کتاب در سه دهه گذشته همواره تحولات جهان عرب و سوریه را از نزدیک دنبال کرده، چهار سال از بهترین ایام کاری خود را نیز از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۱، به‌عنوان دیپلمات در سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق گذرانده و در سال‌های اخیر به علت مسئولیت خود در عرصه سیاست خارجی، در ارتباط مستقیم با سوریه و مسایل این کشور بوده است.

۳۱ شهریور ۱۳۵۹، روزی که جنگ عراق علیه ایران آغاز شد، یکی از اولین مسئولان جهان عرب که درباره آن موضع گرفت، فاروق الشرع بود؛ سفیر سابق سوریه در ایتالیا که به تازگی وزیر مشاور در امور خارجی در دولت حافظ اسد شده بود. او که در آن روز برای حضور در نشست کمیته قدس به ریاست ملک حسن دوم در مغرب بود، بدون اینکه منتظر دریافت دستورالعمل از دمشق بماند، با جنگ مخالفت کرد و گفت این اقدام تنها در خدمت اسرائیل خواهد بود؛ به‌ویژه آنکه از نظر او «این جنگ بر ضد انقلابی انجام می‌شد که پس از پیروزی، سفارت اسرائیل را در تهران بست و تعهد خود را نسبت به پشتیبانی از قدس و قضیه فلسطین اعلام کرد.» اظهارات او نخستین واکنش یک مسئول سوری در این باره بود و وقتی به دمشق بازگشت، اسد با خشنودی از این موضع‌گیری، از او خواست متن آن را برای عبدالحلیم خدام، وزیر خارجه تلگراف کند که همان روز دیدار کاری را از پاریس آغاز کرده بود.

ارزیابی اسد در آن هنگام این بود که منطقه در حال تغییرات ژئوپولتیک خطرناکی است و این جنگ، عراق را در نهایت از اینکه عمق راهبردی رویارویی با اسرائیل باشد، خارج می‌کند. از نظر اسد، این جنگ موجب ایجاد خلل در موازنه نظامی و سیاسی راهبردی با اسرائیل می‌شد، عرب‌ها را تقسیم می‌کرد، همبستگی عربی را تضعیف و پس از دهه‌ها نبرد سخت در منطقه برای کسب استقلال سیاسی، نیروهای بیگانه را به منطقه بازمی‌گرداند. این جنگ هیچ نکته مثبتی نداشت و دفاع از دروازه شرقی، فریب بزرگی با هدف کنار گذاشتن دفاع از دروازه حقیقی یعنی رویارویی با اسرائیل بود.

فاروق الشرع در خاطراتش نوشته که در گرفتن جنگ ایران و عراق، روحیه حافظ اسد و حال مزاجی او را به کلی دگرگون کرد: «به نحوی که می‌توانم بگویم پس از جنگ به حالت قبل از آن بازنگشت. اسد عصبی‌مزاج شد و برداشت قطعی‌اش این بود که ایالات متحده در پشت پرده گرفتار کردن صدام در ماجراجویی جنگ علیه ایران است. از همین رو بر این باور بود که این جنگ، گذرا نخواهد بود و کسانی هستند که مانع توقف آن خواهند شد تا هم عراق و هم ایران فرسوده شوند. صدام حسین، امید داشت نظام جدید ایران را ظرف چند روز یا حداکثر چند هفته سرنگون کند. خالد فاهوم، رئیس مجلس ملی فلسطین به من گفت هنگام حضور در کنفرانسی پارلمانی در برلین، سعدون حمادی رئیس هیات عراق به او گفته است: چرا تلگراف همبستگی با عراق علیه ایران نفرستادید؟ فاهوم پاسخ می‌دهد، پس از بازگشت به دمشق خواهیم فرستاد. حمادی به او می‌گوید: شاید جنگ پیش از بازگشت شما تمام شده باشد.»

• نویسنده : یزدفردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا